Araştırma ve yazı:

Janus, eski bir Roma tanrısıdır. Bilindiği gibi neredeyse tüm Roma tanrıları ataerkil Yunan tanrılarının özgürlük dolu Roma kültüründe yorumlanmış, ayrıca bu senteze eski (öncel) Yakın Doğu tanrılarının gerçeklerinin de katılmış halleridirler.

Janus ise özgün bir tanrıdır; yani “içeriğinde” ataerkil Yunan kültür ve inancından izler bulunmaz. Bu yüzden Romalılar ona "Romalı tanrı" da derler. Çoktan unutulmuş olsa da Roma zamanında TÜM ritüel ve bayramlar, hangi tanrı adına yapılsa da, önce Janus’un adı ile başlar.

Sözün özü Janus, Roma mitolojisine daha Roma mitolojisi doğmadan önceki zamanlarda Yakın Doğu'dan (belki de daha Mağrib barajı yıkılmadan ve nice muhteşem anaerkil uygarlığı yok etmeden), hatta bir ihtimal Türk oldukları hakkında -Atatürk'ün de konuda araştırmalar yaptırdığını- iddialar bulunan Etrüsklerden kalmış bir güçtür.

Ona basitçe “kapıların ve değişimin tanrısı” denilebilir. “Her şey karşıtına dönüşür, her şey karşıtını içerir” şeklinde dile getirilen “Dialektik oluşumun” yöneticisidir bir anlamda. Evrenin bu vazgeçilmez nosyonunu Yunus Emre “Bir ben vardır bende, benden içeru” cümlesi ile ifade etmiştir.

Bu yüzden Janus'un nişlerdeki kabartmaları, ikon ve heykelleri iki ayrı yüz taşır.

“Kapıların tanrısı” nitelemesinden ise "geçiş ve intikaller"i yönettiği anlaşılmaktadır.

Çok fazla soyadı vardır, ancak bunlardan en popüleri iki ayrı yüzünün olmasını ifade eden Geminus’dur.

Yıllar ve ayların başlangıçları kadar sabahlar (gün başlangıçları) da Janus’undur. Bu yüzden ona Matutine Pater (Sabahların Babası) adı verilir. Ayrıca Pater (yani “baba”), lakaplarından biridir.